【สมาชิกใหม่】อนาคตชาวไร่ยาสูบไทย: ทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้ 2567 | เดลินิวส์

ปี 2567 ถือเป็นปีแห่งความท้าทายสำหรับประเทศไทย ไม่เพียงเศรษฐกิจโดยรวมต้องเผชิญความฝืดเคือง แต่ภาคเกษตรกรรมก็ได้รับผลกระทบอย่างหนัก ราคาพืชผลตกต่ำ ขณะที่น้ำท่วมสร้างความเสียหายแก่พื้นที่เพาะปลูกในหลายจังหวัด เกษตรกรหลายครอบครัวต้องสูญเสียรายได้และผลผลิตไปเป็นจำนวนมาก

อนาคตชาวไร่ยาสูบไทยทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้เดลินิวส์

แต่วิถีชีวิตชาวไร่ยาสูบต้องรับมือกับปัญหาที่ซับซ้อนหลายมิติกว่านั้นมาก นอกจากเรื่องสภาพอากาศที่เป็นความเสี่ยงหลักในการทำเกษตรกรรม ยังมีเรื่องต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น เพราะการปลูกยาสูบยังต้องพึ่งพาแรงงานคนเป็นหลัก แต่แรงกดดันหลักที่สั่นคลอนความมั่นคงในวิถีชิวิตและอาชีพของชาวไร่ยาสูบ คือ กฎระเบียบและนโยบายภาครัฐ ทั้งโครงสร้างภาษียาสูบที่ซับซ้อน การเพิ่มอัตราภาษีอย่างต่อเนื่อง การแบนส่วนประกอบในบุหรี่ ปัญหาบุหรี่เถื่อนที่เติบโตขึ้น และข้อเสนอเรื่องการเก็บค่าธรรมเนียมอากาศสะอาดจากสินค้ายาสูบ ซึ่งกำลังเป็นความท้าทายใหม่ที่ถาโถมเข้ามาตลอดทั้งปี ทำให้ปี 2567 เป็นอีกปีที่ชาวไร่ยาสูบต้องดิ้นรนต่อสู้เพื่อความอยู่รอด

อนาคตชาวไร่ยาสูบไทยทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้เดลินิวส์

ผลพวงโครงสร้างบุหรี่ 2 อัตรา และภาระภาษี กระทบความต้องการซื้อใบยา

อนาคตชาวไร่ยาสูบไทยทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้เดลินิวส์

การปรับโครงสร้างและอัตราภาษียาสูบ 2 ครั้งตั้งแต่ปี 2560 ทำให้ราคาบุหรี่ขั้นต่ำเพิ่มขึ้นจาก 40 บาทเป็น 70 บาท หรือเพิ่มขึ้นแบบก้าวกระโดดราว 75% และยังทำให้การแข่งขันกระจุกตัวอยู่ที่ราคาใกล้เคียงกันจนทำให้บุหรี่นอกแย่งส่วนแบ่งการตลาดจากบุหรี่ไทยไปได้อย่างมาก หากมีการปรับขึ้นภาษีหรือเก็บค่าธรรมเนียมใดๆ เพิ่มขึ้นอีกในอนาคต ราคาบุหรี่ขั้นต่ำอาจปรับขึ้นไปถึง 115 บาท ซึ่งส่งผลกระทบโดยตรงต่อกำลังซื้อของผู้บริโภค ยังไม่นับการออกกฎกระทรวงเรื่องการห้ามใช้สารปรุงแต่ง และการกำหนดระดับทาร์ นิโคติน ในอนาคตข้างหน้าที่จะกระทบต่ออุตสาหกรรมยาสูบไทย

อนาคตชาวไร่ยาสูบไทยทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้เดลินิวส์

บุหรี่เถื่อนและบุหรี่ไฟฟ้าทะลักเข้าประเทศ แย่งตลาดจากชาวไร่

อนาคตชาวไร่ยาสูบไทยทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้เดลินิวส์

เมื่อราคาบุหรี่สูงขึ้นจนเกินเอื้อม ผู้สูบบุหรี่จึงหันไปซื้อบุหรี่เถื่อนหรือผลิตภัณฑ์ทดแทนที่ราคาถูกกว่า เช่น บุหรี่ไฟฟ้าซึ่งเป็นสินที่ยังคงผิดกฎหมาย ข้อมูลจากอุตสาหกรรมยาสูบเผยว่า ในปี 2567 มีผู้ใช้บุหรี่ไฟฟ้ากว่า 1 ล้านราย ในขณะที่สัดส่วนการบริโภคบุหรี่เถื่อนพุ่งสูงถึง 25% หรือเพิ่มขึ้นกว่า 4 เท่านับตั้งแต่ปี 2560 ซึ่งเป็นตัวเลขที่สูงสุดเป็นประวัติการณ์ ทำให้การยาสูบแห่งประเทศไทย (ยสท.) ซึ่งเป็นผู้รับซื้อหลักใบยาสูบจากเกษตรกร ขายสินค้าได้น้อยลง ส่งผลต่อความไม่แน่นอนของโควตารับซื้อใบยาสูบจากชาวไร่ ชาวไร่หลายพันรายเลิกทำอาชีพยาสูบไปเนื่องจากรายได้จากโควตาที่ลดลงไม่คุ้มกับต้นทุนที่เพิ่มสูงขึ้น และการหาชาวไร่รุ่นใหม่เข้ามาทดแทนกำลังเป็นปัญหาสำคัญ

อนาคตชาวไร่ยาสูบไทยทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้เดลินิวส์

ปรับขึ้นราคายาสูบครั้งแรกในรอบ 10 ปี

อนาคตชาวไร่ยาสูบไทยทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้เดลินิวส์

ท่ามกลางวิกฤตที่ถาถมเข้ามาก็ยังคงมีโอกาส โดยเริ่มจากการปรับเพิ่มราคารับซื้อใบยาสูบเป็นครั้งแรกในรอบเกือบ 10 ปี โดยการพิจารณาของคณะกรรมาธิการการเงิน การคลัง สถาบันการเงินและตลาดเงิน สภาผู้แทนราษฎรจากญัตติเรื่องราคาใบยาตกต่ำที่เสนอโดย ส.ส. จักรัตน์ พั้วช่วย จากจังหวัดเพชรบูรณ์ ด้วยความเข้าใจในชีวิตความเป็นอยู่และคลุกคลีกับเกษตรกรชาวไร่มายาวนาน นำไปสู่ข้อสรุปของ กมธ. ที่เสนอแนะให้ ยสท. ปรับขึ้นราคาใบยาสูบทุกสายพันธุ์ในฤดูการปลูก 2566/2567 เฉลี่ย 10% โดยแบ่งเป็นสายพันธุ์เวอร์ยิเนีย 8.21% สายพันธุ์เบอร์เลย์ 1.68% และสายพันธุ์เตอร์กิช 11.26% ตั้งแต่ 20 มีนาคม 2567

อนาคตชาวไร่ยาสูบไทยทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้เดลินิวส์

วิกฤตใบยาสูบในตลาดโลกส่งผลดีต่อตลาดยาสูบไทย

อนาคตชาวไร่ยาสูบไทยทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้เดลินิวส์

การส่งเสริมการผลิตใบยาเพื่อส่งออกไปยังต่างประเทศ อาจเป็นอีกหนึ่งทางออกสำหรับชาวไร่ยาสูบไทย ที่จะดึงดูดเกษตรกรรุ่นใหม่ และสร้างรายได้ที่สูงขึ้น เพราะความต้องการใบยาสูบทั้งสามสายพันธุ์ ได้แก่เบอร์เลย์ เวอร์ยิเนีย และเตอร์กิชในตลาดต่างประเทศกำลังเพิ่มสูงขึ้น เนื่องจากประเทศหลักๆ ที่ผลิตใบยาสูบ เช่น บราซิล ซิมบับเวเผชิญปัญหาภัยแล้ง ใบยาสูบจากประเทศไทยจึงมีโอกาสส่งออกไปแข่งขันในตลาดโลกได้มากขึ้น อย่างไรก็ตาม การแข่งขันในตลาดโลกต้องอาศัยการยกระดับคุณภาพผลผลิต ชาวไร่ยาสูบไทยจำเป็นต้องปรับตัวสู่หลักปฏิบัติด้านการเกษตรที่ดี (Good Agricultural Practices GAP) เพื่อลดต้นทุน เพิ่มประสิทธิภาพ และพัฒนาคุณภาพผลผลิตให้ตรงตามมาตรฐานการส่งออก เช่น การป้องกันการใช้แรงงานเด็ก และสร้างความปลอดภัยในการทำงานในไร่

อนาคตชาวไร่ยาสูบไทยทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้เดลินิวส์

นโยบายภาครัฐยังขาดทิศทางที่ชัดเจน

อนาคตชาวไร่ยาสูบไทยทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้เดลินิวส์

แต่หากนโยบายภาครัฐที่เป็นปัจจัยหลักยังไม่เอื้อต่อความยั่งยืนในอาชีพยาสูบแล้ว การทำไร่ยาสูบไทยก็คงไม่อาจพัฒนาไปไกลได้ตามเป้าหมายยกระดับเพิ่มมูลค่าสินค้าเกษตรของไทย สิ่งสำคัญที่สุดจึงเป็นบทบาทของภาครัฐ กรมสรรพสามิต กระทรวงการคลัง และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ที่จะเข้ามาช่วยลดผลกระทบและแก้ไขปัญหาอย่างจริงจังให้กับชาวไร่ยาสูบ เพื่อสร้างความมั่นคงทางรายได้และความยั่งยืนทางอาชีพให้กับเกษตรกรกลุ่มนี้ซึ่งไม่ได้รับการเหลียวแลและไม่มีเจ้าภาพโดยตรงทั้งที่เป็นสินค้าเกษตร

อนาคตชาวไร่ยาสูบไทยทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้เดลินิวส์

ความหวังและทางรอดของชาวไร่ยาสูบ

อนาคตชาวไร่ยาสูบไทยทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้เดลินิวส์

คำสัมภาษณ์ของนายเผ่าภูมิ โรจนสกุล รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลัง ระหว่างการมอบนโยบายกรมสรรพสามิต ที่สั่งการให้เร่งพิจารณาการปรับโครงสร้างภาษีบุหรี่ เพื่อลดการบิดเบือนกลไกราคา และเข้มงวดเรื่องการปราบปรามบุหรี่เถื่อนอย่างจริงจัง โดยให้คำนึงถึงผลกระทบต่อชาวไร่ยาสูบเป็นสำคัญ ถือเป็นสัญญาณจากรัฐบาลที่จะช่วยให้ชาวไร่ยาสูบผ่านพ้นวิกฤตที่เผชิญมาเกือบครึ่งทศวรรษไปได้ และจะสามารถปรับตัวกลับมาเข้มแข็ง ลดการพึ่งพิงรัฐบาล เป็นรากฐานสำคัญของการพัฒนาชุมชนและประเทศในปีต่อๆ ไปได้อย่างยั่งยืน

อนาคตชาวไร่ยาสูบไทยทางรอดหลังปีแห่งการต่อสู้เดลินิวส์

很赞哦!（9959）